Gabriela Majcher
Zaosie, Nowogródek, Świteź – śmiem twierdzić, że każdy Polak zna te nazwy i każdemu kojarzą się przede wszystkim z Adamem Mickiewiczem. Wyznam, że będąc uczennicą liceum nie przepadałam za twórczością wieszcza, a do poduszki nie czytałam jego ballad czy romansów. Dopiero podróż w 2003 na Krym i odwiedzenie miejsc opisanych w sonetach (Bachczysaraj, Ajudah, Ałupka, Czufut Kale) pozwoliło mi docenić geniusz Mickiewicza, szczerze zachwycić się jego poezją i żywo zainteresować się jego twórczością. Od tej podróży upłynęło wiele czasu, ale podziw dla talentu poety nie minął.

Po wędrówce śladami Mickiewicza na Krymie postanowiłam pojechać w rodzinne strony poety, czyli na dzisiejszą Białoruś, która kiedyś była Litwą (obecna Litwa to dawna Żmudź i kraj Bałtów).

“Ktokolwiek będziesz w Nowogródzkiej stronie,

Do Płużyn ciemnego boru

wjechawszy, pomnij zatrzymać twe konie,

By się przypatrzyć jezioru

Świteź tam jasne rozprzestrzenia łona,

W wielkiego kształcie obwodu…”

Pierwsze spotkanie z miejscem ściśle związanym z Mickiewiczem i przez niego opisanym to wymienione w powyższym cytacie jezioro Świteź. Jezioro ma kształt prawie idealnego koła, piękny kolor i niezaprzeczalny urok. Cechuje go unikatowa flora. Jezioro jest chętnie odwiedzane przez turystów, ale na jego brzegu i w wodzie nie ma tłumów, które zakłócałyby spokój i magię tego miejsca. Tuż nad brzegiem jeziora leżą dwa głazy, na których umieszczono dobrze znany fragment z ballady “Świtezianka”

“Jakiż to chłopiec piękny i młody?

Jaka to obok dziewica?

Brzegami sinej Świtezi wody

Idą przy świetle księżyca.

Jednak wody Świtezi i otaczająca jezioro przyroda były świadkami nie tylko spotkań dwojga zakochanych wspomnianych w balladzie, ale i schadzek Mickiewicza z Marylą Wereszczakówną. Ich miłość jest legendarna, romantyczna i nieszczęśliwa. Warto wspomnieć, że Maryla po rozstaniu z Adamem przywdziała czarny strój, który ponoć nosiła do końca życia. Sam Mickiewicz też nie był szczęśliwy i spełniony w małżeństwie z Celiną Szymanowską.

Kolejne miejsce związane z poetą to Nowogródek, niektórzy twierdzą, że to właśnie tu, a nie w Zaosiu przyszedł na świat Adam. Dom rodziny Mickiewiczów się nie zachował, to co obecnie widzimy to wierna jego rekonstrukcja. W środku znajdują się meble z epoki, eksponaty ilustrujące życie w tamtych czasach. Pośród nich jest wiele oryginalnych, należących do Adama Mickiewicza rzeczy. Są to  okulary, pióro, które otrzymał od Goethego, przedmioty związane z nim i jego otoczeniem: sprzęty domowe, fortepian, wachlarz, zegarek z połowy XIX w, płyta z popiersiem Adama zamówiona przez jego córkę Marię. Ponadto książki wydane za jego życia, przekłady poezji na wiele języków świata, niewielka kolekcja malarstwa, a także grafiki, dokumenty, fotografie. Moją uwagę przykuły okulary, pióro i obraz, na którym widnieje wizerunek Maryli. Ponoć współczesnych nie zachwycała urodą, nie wyróżniała się niczym szczególnym, wielu zastanawia się co takiego miała w sobie Marianna Ewa Wereszczak, że zapałał do niej płomiennym uczuciem Adam Mickiewicz.

Dom – muzeum Mickiewicza jest niewielkie i nie ma bogatej w eksponaty kolekcji, ale można dzięki niej poznać i zrozumieć nowogrodzki okres w życiu poety i jego wpływ na jego twórczość. Wizyta w tym miejscu to duże przeżycie.

W Nowogródku zwiedziłam również kościół Dominikanów pw św. Michała, do którego jako uczeń uczęszczał Mickiewicz. Nie zachowała się niestety szkoła przy klasztorze dominikanów, w którym znajdowało się gimnazjum z polskim językiem wykładowym, w którym uczył się Adam wraz z przyjacielem, Janem Czeczotem. Będąc w mieście nie można pominąć Kościoła farnego zwanego Białą farą. Z tą świątynią związanych jest wiele nazwisk – ufundowana została przez wielkiego księcia Witolda, w jej murach w 1422 r. odbył się ślub króla Władysława Jagiełły z Sońką Holszańką, a w lutym 1799 w kościele został ochrzczony Adam Mickiewicz. W Nowogródku jest też kopiec Mickiewicza i pełen ekspresji, według mnie bardzo udany, jego pomnik.

Zapraszam do galerii zdjęć.

Gabi

  

Album fotograficzny na Białorusi (Zaosie, Nowogródek, Świteź)

 

Jerzy Moskal
Written by Jerzy Moskal
See Jerzy Moskal's latest posts

Leave a comment