Jerzy Moskal

Momoty gorne

Wieś położona jest w samym centrum Lasów Janowskich. Historia tej wsi sięga XVIII wieku. Osada została założona na dawnych terenach ordynacji rodziny Zamoyskich. W XIX wieku była wsią graniczną pomiędzy zaborem rosyjskim a austriackim. W czasie II wojny światowej Momoty Górne doświadczyły aż czterech pacyfikacji i kilku łapanek, podczas których mieszkańcy byli wywożeni na roboty przymusowe do Rzeszy.
W 1941 roku odbyła się pierwsza pacyfikacja wsi. Wtedy też spalono kilkanaście zabudowań gospodarczych. Następna pacyfikacja miała miejsce w 1943 roku, a dokonano jej w akcie zemsty za pomoc, którą mieszkańcy nieśli partyzantom. W 1944 roku w okolicach wsi partyzanci odebrali zrzut lekarstw i broni, a Niemcy, gdy się o tym dowiedzieli, dokonali bombardowania tej miejscowości. W tym samym roku rozegrała się kolejna pacyfikacja wsi i spalenie gospodarstw. W następstwie tych czterech zbrodni zginęło około 80 osób, a wiele zostało wywiezionych do Niemiec. 14 czerwca 1944r w pobliżu wsi odbyła się największa bitwa partyzancka w Polsce i w Europie na PORYTOWYM WZGÓRZU  www.tg.zsku-rzeszow.edu.pl

 

kosciolek Momoty Gorne

W Momotach Górnych znajduje się przepiękny drewniany kościółek św. Wojciecha wybudowany przez księdza Kazimierza Pińciurka na zrębach kaplicy z początku XX w. Styl kościoła łączy w sobie elementy ludowe i mieszczańskie. Od 1972 do 1975 roku trwała budowa nowego kościoła na bazie starej kaplicy. Powiększono prezbiterium, poszerzono nawę główną oraz dobudowano fronton kościoła z chórem. Przebudowa odbywała się bez zezwolenia, żadnych planów, bez pomocy fachowców. Pracami wiernych kierował sam proboszcz, który również pracował razem z wiernymi. Od 1975 do 1992 roku ks. Kazimierz Pińciurek sam zajmował się wystrojem świątyni. Zaczął od prezbiterium. Oltarz Momoty GornOłtarz główny wyrzeźbił w formie Golgoty. Tam zostało umieszczone tabernakulum. Po obu stronach są płaskorzeźby ze scenami chrztu Pana Jezusa i zmartwychwstania. Sklepienie prezbiterium symbolizuje gwiaździste niebo. Po prawej stronie ołtarza proboszcz umieścił płaskorzeźbę Matki Bożej. Jest to kopia w drewnie wzorowana na cudownym obrazie Matki Bożej Łaskawej z janowskiego sanktuarium. Nad tęczowym Łukiem w nawie głównej uwagę przyciąga płaskorzeźba Ostatniej Wieczerzy Ks. Pińciurek zaprosił wprawdzie do współpracy rzeźbiarzy z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, ci jednak po zapoznaniu się z dotychczasowymi pracami, odmówili w obawie, że świątynia utraci wówczas swój niepowtarzalny charakter i ducha. Zatem cały wystrój kościoła: płaskorzeźby, polichromie, witraże, meble wyszły spod ręki niezwykłego proboszcza – rzeźbiarza-samouka. Sklepienia nawy głównej ozdobił on kasetonami przedstawiającymi tajemnice różańcowe oraz symbole męki i śmierci Chrystusa. W oknach świątyni znajdują się niezwykłe witraże – kolorowe szkło połączone zostało nie metalem, lecz drewnianymi ramkami. Również chrzcielnica, konfesjonał i ławki w świątyni oraz meble w zakrystii to dzieło rąk serca proboszcza artysty.

Wnetrze kosciolka w Momotach GornychKościół jest to jakby pomnik księdza, którego wystrój i klimat ma w duszy i którego nie mogą zmieniać zawodowi plastycy. ks PinciurekKapłan, podtrzymany na duchu, kontynuował dzieło. Inicjatywę wykazywał nie tylko przy budowie kościoła i w pracach plastycznych. Utrwalał wciąż żywe w pamięci mieszkańców ślady historii. Znakami tych zabiegów są: Fontanna Płacząca ze św. Wojciechem, która ma przypominać łzy żołnierzy składających broń w 1939 r. i Grota Zniewolenia – symbolizująca wydarzenia z czasów okupacji oraz Grota Wyzwolenia, która powstała na pamiątkę wydarzeń z 1989 roku. Podkreślając walory tego zakątka, dobry mikroklimat, proboszcz zapoczątkował i rozpropagował agroturystykę. Był także zielarzem, muzykiem, fotografem, organizatorem wielu dziecięcych i młodzieżowych imprez: obozów językowych, zawodów sportowych, a nawet dyskotek.
We wszystkim, co robił, miał wzgląd na dobro swych parafian.Nie obciążał skromnie żyjących kosztami rozbudowy i wystroju kościoła. Nigdy nie pobierał od nich opłat zachrzty, pogrzeby, komunie, śluby. Swoją pensję katechety w połowie zostawiał wszkolnej kasie na potrzeby biednych dzieci. Postawą swoją zjednał ich serca.W prezencie jubileuszowym sprezentowali mu malucha. Wdzięczność wiernych symbolizowały numery rejestracyjne: TBC 7125 (Tak Bóg Chciał, 71 – rok rozpoczęcia pracy proboszcza i 25 – lata pracy w parafii).maluch ks Pinciurka
Przy plebani; adaptując budynki gospodarcze, ks. Kazimierz utworzył Ośrodek Rekolekcyjno-Formacyjny dla Dzieci i Młodzieży. Składa się on z pokoi sypialnych, dużej sali spotkań oraz jadalni. Obok, na gruncie parafialnym, zostało wykonane obozowisko dla harcerzy, boisko do piłki nożnej, siatkówki, jak również pole namiotowe dla rodzin. Momoty Górne, mała wioska w Lasach Janowskich, stała się miejscem zacisznego azylu, do którego chętnie przyjeżdżają ludzie z całej Polski.
Wzorowa postawa kapłańska i gorliwość w pracy duszpasterskiej zostały docenione. 30 czerwca 1979 roku ksiądz Pińciurek został mianowany Kanonikiem Honorowym Kapituły Kolegiaty Zamojskiej. Natomiast 29 kwietnia 1997 r. za swoją pracę został odznaczony przez Z. Podkańskiego Ministra Kultury i Sztuki. Ksiądz Kazimierz Pińciurek zmarł w 1999 r. Dewizą życiową były dla księdza słowa: „Trudności są po to, by je pokonywać”. Kapłan został pochowany na cmentarzu parafialnym w Momotach Górnych.

 

 

Podaję adresy  stron internetowych na których można obejrzeć kościółek w pełnej okazałości:

Link do strony: Strona internetowa Parafii p.w. św. Wojciecha w Momotach Górnych

 a w niej wirtualny spacer po kościółku:

Link do strony: wirtualny spacer po kościółku:

Inna strona to  Atrakcje turystyczne w obiektywie – bank zdjęć:

Link do strony: Atrakcje turystyczne w obiektywie – bank zdjęć

Źródło:
1) Ewa Bajek – „Dzieło serca i rąk” Rok wydania 2009
2) Referat wygłoszony przez Justynę Kiszka. Studentki KUL, autorki pracy magisterskiej o parafii Momoty podczas sesji wspomnieniowej 10 rocznicy śmierci ks. Kazimierz Pińciurka.
3) Strona internetowa Parafii p.w. św. Wojciecha w Momotach Górnych: http://www.momoty.sandomierz.opoka.org.pl/index.htm, a w niej wirtualny spacer po kościółku: http://momotygorne.spacerywirtualne.pl/
4) Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Momoty_G%C3%B3rne
5) Wsie polskie, Momoty Górne : http://www.momoty-gorne.id.49482.wsiepolskie.pl/
6) Atrakcje turystyczne w obiektywie – bank zdjęć: https://bankzdjec.net/momoty.php
7) Encyklopedia PWN, Nowa polska strategia : https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/pacyfikacje-na-ziemiach-polskich-w-obecnych-granicach-w-czasie-II-wojny-swiatowej-1939-45;3953142.html
8) Zeszyt osuchowski 2008r : http://www.lukowa.pl/images/zeszyt_osuchowski/zeszyt_osuchowski_2008.pdf
9) Janowskie korzenie. PISMO REGIONALNE ZIEMI JANOWSKIEJ
10) Strona internetowa: https://kultura.wiara.pl
11) Strona internetowa: https://www.janowlubelski.pl

Jerzy Moskal
Written by Jerzy Moskal
See Jerzy Moskal's latest posts

Leave a comment